Covey en het leidinggeven aan verandering

Volgens Stephen Covey is effectief leidinggeven aan verandering een kwestie van een drietrapsraket:

• Persoonlijke en individuele ontwikkeling (eigenschappen 1, 2 en 3).
• Effectief samenwerken (eigenschappen 4, 5 en 6).
• Ontwikkelen en onderhouden van eigenschappen uit de eerste twee trappen, en daarnaast het vermogen om volgens ieders volledige potentieel te leven en anderen te inspireren hetzelfde te doen (eigenschappen 7 en 8).

De eerste stap: Persoonlijke en individuele ontwikkeling

Mensen die onafhankelijk zijn, kiezen hun eigen doelen. Zij handelen vanuit hun eigen kern en laten zich niet zozeer beïnvloeden door wat anderen doen. Deze mensen nemen initiatief, koersen doelbewust op hun doelen af en stellen prioriteiten. Ze houden zaken bij zichzelf en geven geen externe factoren de schuld.

Volgens Covey bepaalt ieder mens zijn eigen leven en wordt dat niet hoofdzakelijk beïnvloed door genetische factoren (‘het zit in mijn genen’), psychologische factoren (‘het komt door mijn opvoeding’) of sociale factoren (‘het is de schuld van anderen’). Het bereiken van onafhankelijkheid beschrijft Covey als een ‘overwinning op jezelf’. Maar hoe word je onafhankelijk? Covey noemt hiervoor drie eigenschappen:

Eigenschap 1: Wees proactief

"Ik bén de kracht."

Proactief zijn gaat verder dan alleen initiatief nemen. Proactieve mensen richten zich op gebeurtenissen waarop zij invloed kunnen uitoefenen. Zij nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen gedrag en gedachten en laten zich niet leiden door externe factoren. Covey spreekt hierbij over twee cirkels:

Cirkel van betrokkenheid: zaken die we niet kunnen beïnvloeden, zoals de wereld, onze afkomst of het verleden.

Cirkel van invloed: zaken waar we wél controle over hebben, zoals ons eigen gedrag en onze keuzes.

Covey benadrukt dat het belangrijk is om ons te concentreren op de cirkel van invloed. Hoewel we niet alles kunnen beheersen wat ons overkomt, kunnen we wel bepalen hoe we daarop reageren. Tussen stimulus en respons zit altijd een ruimte waarin we onze reactie kunnen kiezen.

Eigenschap 2: Begin met het eind in gedachten

"Bepaal je eigen lot, of iemand anders doet het voor je."

Effectieve mensen en teams werken vanuit een duidelijke visie en laten zich leiden door principes zoals rechtvaardigheid, respect, eerlijkheid en integriteit. Covey stelt dat deze universele principes ons een kompas geven: ze wijzen ons de weg, ongeacht tijd, plaats of cultuur.

Covey nodigt ons uit om na te denken over onze bestemming en vraagt ons: "Wat zou je willen dat men tijdens je grafrede over je zegt?" Als je dat weet, richt je leven dan zo in dat het overeenkomt met deze visie.

Eigenschap 3: Belangrijke zaken eerst

"Stel prioriteiten."

In een wereld die steeds drukker lijkt te worden, is het belangrijk om onderscheid te maken tussen urgente en belangrijke zaken. Effectieve mensen besteden hun tijd aan wat écht belangrijk is en laten zich niet leiden door de waan van de dag. Het vermogen om prioriteiten te stellen, wortelt in integriteit en doelgericht handelen.

De tweede stap: Effectief samenwerken

Wanneer onafhankelijkheid is bereikt, kan men zich richten op vruchtbare samenwerking met anderen. In een wereld waarin alles met elkaar samenhangt, is wederzijdse afhankelijkheid essentieel. Hiervoor zijn drie eigenschappen belangrijk:

Eigenschap 4: Denk in termen van win-win

Effectieve samenwerking is alleen mogelijk als men denkt in termen van overvloed in plaats van schaarste. Veel mensen denken dat anderen moeten verliezen zodat zij kunnen winnen. Covey stelt echter dat er van dingen zoals liefde, aandacht en geluk genoeg is voor iedereen. Denk groot, wees gul en gun anderen net zoveel als jezelf.

Eigenschap 5: Eerst begrijpen, dan begrepen worden

Wederzijds begrip is cruciaal. Covey benadrukt dat veel problemen voortkomen uit gebrekkige communicatie. Om écht begrip te bereiken, moeten we leren luisteren met inlevingsvermogen, zonder meteen zelf te willen reageren. Pas als je een ander begrijpt, kun je effectief communiceren en creatief gezamenlijke problemen oplossen.

Eigenschap 6: Synergie

Synergie gaat over creatieve samenwerking waarbij verschillen worden gewaardeerd en geïntegreerd. Het doel is om een derde, betere weg te vinden die recht doet aan de behoeften van alle betrokkenen. Synergie betekent dat het geheel groter is dan de som der delen. Dit vraagt om respect, waardering en het zoeken naar oplossingen die voor iedereen werken.

De derde stap: Continue verbetering en inspiratie

De derde trap van Covey’s model richt zich op het blijven leren, verbeteren en inspireren van jezelf en anderen. Hier horen de volgende eigenschappen bij:

Eigenschap 7: Houd de zaag scherp

Dit principe draait om continue vernieuwing en zelfontwikkeling in vier dimensies:

Fysiek: Zorg voor je lichaam door middel van gezonde voeding, beweging en rust.

Mentaal: Blijf leren en ontwikkelen.

Emotioneel: Koester relaties en wees dankbaar.

Spiritueel: Verbind jezelf met je waarden en doelen.

Eigenschap 8: Leef vanuit je kracht en inspireer anderen

In zijn boek De 8ste eigenschap beschrijft Covey het belang van het leven vanuit je volledige potentieel. Inspireer anderen om hetzelfde te doen. Dit vermogen is een combinatie van persoonlijke ontwikkeling en leiderschap.

Conclusie

Covey’s model voor effectief leidinggeven aan verandering is een krachtige leidraad. Het begint bij persoonlijke ontwikkeling, leidt tot effectieve samenwerking, en eindigt met een voortdurende zoektocht naar verbetering en inspiratie. Door deze eigenschappen te cultiveren, kunnen individuen en teams niet alleen succesvoller, maar ook betekenisvoller worden.